,,Morgen stel ik de federale regering voor de keuze: vanaf dit weekend dwangsommen riskeren of de activiteiten op Zaventem beperken. » Federaal minister van Mobiliteit, Renaat Landuyt (SP.A), voert de druk op Vlaanderen en Brussel op om Zaventem alsnog te redden. Maar zelfs binnen de Vlaamse regering is chaos troef nu blijkt dat vice-minister-president Fientje Moerman (VLD) alweer niet achter het voorstel van de Vlaamse regering staat.

,,Er moét een akkoord komen. Politici horen, net als piloten, het hoofd koel te houden op het moment dat ze moeten landen »

De deadline voor Brussel nadert. Na zaterdag kunnen zowel het Brussels Gewest als de actiecomités van de buurtbewoners dwangsommen eisen van de federale schatkist wegens het niet naleven van ofwel de Brusselse geluidsnormen ofwel bewezen overlast voor omwonenden.

Vorige week bereikte Landuyt een akkoord met Vlaanderen en Brussel over een stelselmatige vermindering van het aantal nachtvluchten van nu maximaal 25.000 tot straks 18.000 per jaar. Dat is mogelijk door het gedeeltelijk vertrek in 2008 van DHL. Maar de allerbelangrijkste knoop moet nog worden doorgehakt: hoe wordt het luchtverkeer van en naar Zaventem billijk gespreid?

De huidige situatie is bezwaarlijk billijk te noemen. De Vlaamse Noordrand incasseerde in september 41 procent van alle vliegbewegingen op Zaventem, gevolgd door Erps-Kwerps en Kortenberg (36 %) en Steenokkerzeel (24 %). Pas daarna volgen de vooral Franstalige Oostrand (7,5 %) en Brussel (0,1 %). Toch zijn het die twee zones die dreigen met dwangsommen als het bestaande spreidingsplan blijft.

Zaventem beschikt over drie pistes die in beide richtingen kunnen worden gebruikt. Die zes mogelijkheden geven aanleiding tot zowat 75 mogelijke vluchtroutes. Zowel het Brussels Gewest als Vlaanderen hebben bij Landuyt hun definitieve voorstellen hiervoor ingediend. Ze staan haaks op elkaar.

Eén nacht over Brussel

Brussel probeert overdag zoveel mogelijk vluchten weg te houden van boven de hoofdstad en de oostelijke faciliteitengemeenten en spreidt de onvermijdelijke nachtvluchten over de drie pistes op Zaventem, waarbij slechts met mondjesmaat gebruik wordt gemaakt van de dwarspiste die zuidwaarts over Brussel voert. Dat kan door de windnormen te versoepelen voor de piste die over de Noordrand voert. Brussel wil de nacht ook verlengen van zes tot zeven uur ‘s ochtends. Dezelfde regels zouden dan ook gelden in de weekends.

Vlaanderen ziet dat punt helemaal niet zitten omdat het neerkomt op langer nachtlawaai boven de Noordrand. Het Vlaams voorstel wil wel, net als dat van Brussel, het gebruik van geluidsarme toestellen verplichten tot en met 7 uur. Een versoepeling van de veilige windnormen werd al uitgesloten door Landuyt. Het Vlaams voorstel van gebruik van de pistes overdag verschilt eigenlijk niet van het Brussels plan. Met dit verschil dat Vlaanderen één piste – de 25L, die ook vluchtroutes boven Brussel en de oostrand mogelijk maakt – beter toegankelijk wil maken.

Het grote (menings)verschil zit in de spreiding van de vluchten ‘s nachts en tijdens de weekends. Vooral ‘s nachts wil Vlaanderen de nachtvluchten concentreren op telkens een andere piste. Dat betekent eens per week een zware nacht voor een sector. In dit schema wordt er ook één nacht in de week op piste 02 geland, dwars over Brussel. Landuyt: ,,Dat is onmogelijk, want het is precies daarop dat die dwangsommen betrekking hebben. »

Het Vlaams voorstel pareert de (superstrenge) Brusselse geluidsnormen met één zinnetje: ,,Essentieel is dat een vliegtuig dat conform de vliegprocedures vliegt niet in overtreding kan zijn. » Landuyt gelooft zijn oren niet: ,,Uiteraard vliegen die toestellen volgens de procedure. Toch worden er nu al voortdurend pv’s opgesteld wegens inbreuken op de geluidsnormen. Bovendien hebben de geluidsnormen van Brussel niets te maken met de dwangsommen die al worden geëist wegens het landen op die baan, want die worden door de rechter opgelegd op vraag van de actievoerders van de Oostrand. Ze legden zelfs al beslag op een overheidsgebouw. Die uitspraak kan ik niet negeren. »

Billijke spreiding

Vlaams minister van Leefmilieu, Kris Peeters (CD&V), wil niet vooruitlopen op het ultieme gesprek van vandaag. ,,Dit voorstel wordt gedragen door de hele Vlaamse regering en het gaat uit van een billijke spreiding van de overlast. » Gisteravond ontkende vice-minister-president Fientje Moerman (VLD) die eensgezindheid: ,,We bevinden ons in volle onderhandeling, met onderhandelingsposities, geen gefixeerde posities. » Het doet heel erg denken aan het DHL-dossier verleden jaar, toen de blauwe minister regelrecht inging tegen haar minister-president Leterme (CD&V).

De Brusselaars reageren hoe dan ook heftig afwijzend. Landuyt: ,,Vandaag moet er een compromis uit de bus komen. Anders moet ik vrijdag de federale regering voor de keuze stellen: ofwel die dwangsommen riskeren, ofwel de activiteiten op Zaventem beperken. Geen van beide opties bevalt mij. »

Zaventem is rechtstreeks en onrechtstreeks goed voor zowat 55.000 jobs.