BRUSSEL – De regering en de beheerder van de spoorweginfrastructuur Infrabel hebben gisteren het startschot gegeven voor de zoektocht naar 280,3 miljoen
euro privégeld voor de ontsluiting van de luchthaven van Zaventem. Bij vierentwintig binnen- en buitenlandse financiële instellingen valt vandaag de offerteaanvraag in de bus.

Christof Vanschoubroek

SPOREN naar de luchthaven van Zaventem is op dit ogenblik geen lachertje. De meeste reizigers moeten eerst naar een van de Brusselse stations om daar over te stappen op de trein naar Zaventem. ,,Dat werkt ontmoedigend, zeker
als je met koffers moet sleuren », zegt minister van Overheidsbedrijven Johan Vande Lanotte (SP.A). Bovendien slippen de wegen naar de luchthaven steeds meer dicht. Daarom is de ontsluiting van de luchthaven per spoor
dringend nodig.

Maar zoals het wel meer gaat, gaapt een kloof van jaren tussen het moment waarop de plannen op de tekentafel ontstaan en de effectieve uitwerking ervan. In de oorspronkelijke plannen zou de ontsluiting er pas in 2014
komen, gezien de beperkte middelen waarover de overheid en Infrabel beschikken. Door de inbreng van privégeld moet de spoorontsluiting van Zaventem in december 2010 al gerealiseerd zijn.

,,Het is de eerste keer in hun geschiedenis dat de Belgische spoorwegen gebruik maken van een zogenaamd publiek-privaat samenwerkingsverband (PPS)
om een belangrijk infrastructuurproject te financieren », aldus minister Johan Vande Lanotte.

De volledige ontsluiting van de luchthaven kost 508 miljoen euro. Daarvan moet 280,3 miljoen euro van een private financiële partner komen. Die zal instaan voor de verbinding tussen de luchthaven en de middenberm van de
autosnelweg E19. Daardoor kan vanaf eind 2010 in een halfuurtje van Antwerpen-Centraal naar Zaventem gespoord worden. Nu duurt de rit nog dubbel zo lang.
Voor de PPS-structuur hebben de regering en Infrabel vierentwintig mogelijke investeerders geselecteerd, waaronder de Australische financiële groep Macquarie, de huidige eigenaar van de luchthaven. De uitverkoren
privé-investeerder, die de naam NV Diabolo krijgt, moet de nodige investeringen doen om de diabolo voor 2011 te realiseren.

De NV Diabolo wordt gedurende vijfendertig jaar eigenaar van de infrastructuur en zal tevens instaan voor het onderhoud ervan. In 2045 wordt de NV Diabolo ontbonden en komt de volledige infrastructuur in handen van Infrabel.
Maar de privé-investeerder doet dat uiteraard niet voor niets. In eerste instantie betaalt Infrabel vanaf 2008 een jaarlijkse bijdrage van 9 miljoen euro aan de NV Diabolo. Infrabel beheert in ons land de spoorweginfrastructuur en verhuurt de spoorlijnen aan de spoorwegoperatoren.
Nu is dat nog alleen de NMBS, maar in de toekomst kunnen dat ook andere (private) maatschappijen worden.De NV Diabolo kan daarnaast rekenen op een jaarlijkse bijdrage van 0,5 procent van de tariefontvangsten van het
volledige binnenlandse reizigersverkeer. Die ontvangsten belopen nu jaarlijks gemiddeld 400 miljoen euro.
Tot slot zal wie spoort van of naar de luchthaven een extraatje moeten betalen bovenop de prijs van een gewoon ticket. Uitzondering wordt gemaakt voor wie voor zijn werk naar het station van de luchthaven spoort.
De privé-investeerder mag uitmaken hoeveel dat extraatje zal bedragen. Maar dat zal wel het voornaamste criterium zijn waaraan de kandidaat-investeerders zullen afgewogen worden.

Luc Lallemand, de gedelegeerd bestuurder van Infrabel, schat dat voor een treinrit van of naar de luchthaven drie tot vier euro extra zal moeten betaald worden.
,,Door de PPS-formule wordt een deel van het risico afgewenteld op de privésector », aldus Vande Lanotte. Als het project uiteindelijk meer kost of de inkomsten tegenvallen, draait de privé-investeerder daarvoor op.
Voor de privé-investeerders zal dus heel wat afhangen van het aantal reizigers dat in de toekomst de trein zal nemen naar de luchthaven. Maar dat zit volgens Vande Lanotte wel snor.

Vandaag nemen jaarlijks 2,24 miljoen passagiers, of 15 procent van de luchthavenklanten, de trein naar de luchthaven. Tegen 2030 rekent de minister op 9,41 miljoen passagiers of 30 procent van de luchthavenklanten.

De Standaard,

© 2005 Vlaamse Uitgeversmaatschappij n.v.