De jongste weken lijkt de problematiek van de vliegtuigoverlast wat meer op de achtergrond te zijn geraakt. Bert Anciaux, de Minister van Mobiliteit, is zeer discreet. Moet dat ons verheugen? Betekent dit dat de federale regering in dit dossier opnieuw meer kalmte en methode aan de dag legt? Jammer genoeg denk ik niet dat dit het geval is… En de politieke verwikkelingen van de jongste dagen mogen onze waakzaamheid zeker niet doen verslappen. Ik heb u deze ontmoeting voorgesteld om u te wijzen op een bedrog waardoor de beslissing van de ministerraad van Petit-Leez dreigt te worden opgeblazen… Ik wil dan ook een stand van zaken opmaken over:

-# de Brusselse meetacties, met name sinds de toepassing van de nieuwe vluchtroutes boven het oosten van Brussel;
-# het derdenverzet dat ingevolge de arresten van het Hof van Beroep door het Brussels Gewest werd ingesteld;
-# de nieuwe milieuvergunningsaanvraag van BIAC en het project van DHL om zijn activiteiten op Brussel-Nationaal uit te breiden;

1. De Brusselse sonometers in actie

Wij hebben ons meetnet met het oog op de verwezenlijking van het kadaster van het vliegtuiglawaai aanzienlijk uitgebreid: van 2 meetstations enkele maanden geleden tot 12 vaste meetstations (zie bijgevoegde kaart).

Op basis van het huidige luchtverkeer hebben wij 4 kwetsbare zones vastgesteld:

– Haren (dat in het verlengde van de belangrijkste opstijgbaan ligt): 90% van de opstijgbewegingen overdag en 50% van de opstijgbewegingen ‘s nachts;

– noordwesten van Brussel (Neder-Over-Heembeek, Laken, Jette en Ganshoren): routes boven de ring zowel overdag als ‘s nachts;

– oosten van Brussel (Evere, Schaarbeek, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe, Oudergem): bijna 50% van de opstijgbewegingen overdag bij een normaal baangebruik en voor het zuidoosten ook alle landingen bij het gebruik van baan 02;

– centrum van Brussel: nachtvluchten over het kanaal en overdag zware koeriervluchten richting Huldenberg.

De resultaten van de geluidsmetingen worden in detail (station per station en dag per dag) op de website van het BIM bekendgemaakt (www.ibgebim.be). Die gegevens worden wekelijks bijgewerkt. Hierbij moet worden opgemerkt dat wij momenteel de gegevens met betrekking tot de geluidsdrempel van 55 dB (WGO-norm voor de zomer, wanneer mensen met open ramen slapen of nog in zolderkamers die niet goed geïsoleerd zijn) nog niet kunnen verwerken. Dat is te wijten aan het feit dat wij nog steeds niet over de nodige vluchtgegevens beschikken om de vliegroutes en de gemeten geluidsgebeurtenissen met zekerheid met elkaar in verband te brengen. Wij vragen al jaren om die gegevens en hebben dit verzoek sinds september 2003 met nog meer aandrang te kennen gegeven, aangezien die gegevens noodzakelijk zijn voor de opstelling van een reëel geluidskadaster.

De gepubliceerde gegevens hebben dus enkel betrekking op de meest luidruchtige gebeurtenissen van meer dan 65 dB. Dat geluidsniveau is storend overdag en ligt dicht bij de WGO-norm voor normaal geïsoleerde woningen met gesloten ramen (45 dB op het hoofdkussen ). De gegevens van het BIM geven dus een goed beeld van de hinder voor de omwonenden in de winterperiode. Voor de zomer, herfst en lente moet evenwel nog diepgaander onderzoek worden verricht.

Tot slot moet er nog op worden gewezen dat de cijfers die vandaag vermeld worden betrekking hebben op een laagseizoen en dat de weersomstandigheden ‘s winters het vliegtuiglawaai dempen.

Welke vaststellingen kunnen uit deze meetresultaten worden getrokken?

-* In Haren

-** Overdag overschrijden gemiddeld meer dan 120 vliegtuigen de drempel van 65 dB ter hoogte van het meetstation van Haren, dat zich in het centrum van een woonkern bevindt, met pieken van meer dan 220 overvluchten van meer dan 65 dB per dag. Ongeveer 25% van die luidruchtige overvluchten brengt een geluidsniveau tussen 75 en 85 dB voort. Elke dag overschrijden een paar vliegtuigen zelfs de drempel van 85 dB.

-** ‘s Nachts (tussen 23u en 7u) overschrijden gemiddeld 15 vliegtuigen de drempel van 65 dB. Tijdens bepaalde nachten gaat het om meer dan 25 vliegtuigen. Een andere belangrijke opmerking heeft betrekking op de niveaus van de geluidspieken, aangezien ondanks de verdwijning van de bijzonder luidruchtige nachtvluchten, ongeveer de helft van de op die plek geregistreerde nachtvluchten de drempel van 75 dB overschrijdt en sommige zelfs de drempel van 85 dB.

-* In het noordwesten van Brussel

-** Overdag worden in Neder-Over-Heembeek gemiddeld 80 overvluchten van meer dan 65 dB per dag geregistreerd en in Laken gemiddeld meer dan 30 overvluchten van meer dan 65 dB, met pieken van bijna 70 overvluchten van meer dan 65 dB.

-** ‘s Nachts worden gemiddeld 8 tot 12 overvluchten van meer dan 65 dB geregistreerd, naargelang men zich in Laken of Neder-Over-Heembeek bevindt, met regelmatig pieken van meer dan 15 overvluchten van meer dan 65 dB. In Neder-Over-Heembeek overschrijdt meer dan de helft van de nachtvluchten de drempel van 75 dB.

-* In het oosten van Brussel

-** Overdag worden in de verschillende meetstations in de woonwijken van Evere, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe gemiddeld meer dan 30 overvluchten van meer dan 65 dB geregistreerd, met pieken van meer dan 60 overvluchten van meer dan 65 dB.

-** ‘s Nachts (23u – 7u) blijft Oost-Brussel gespaard, aangezien er gemiddeld slechts één overvlucht van meer dan 65 dB wordt geregistreerd. Wanneer echter baan 02 voor de landingen wordt gebruikt, wordt de toestand rampzalig voor het zuidoosten van Brussel, en dit zowel door het aantal bewegingen (aangezien alle landingen boven die zone worden geconcentreerd) als door de geluidspieken (aangezien die bijna systematisch de drempel van 75 dB overschrijden).

Voorbeeld: in de nacht van 26 januari vonden er 28 landingen plaats op baan 02. Uit de metingen blijkt dat 26 vluchten de drempel van 75 dB hebben overschreden en 5 vluchten zelfs de drempel van 80 dB. Uit de metingen van het BIM blijkt dus dat opstijgingen volgens dezelfde route voor een zware geluidsoverlast zorgen, zoals het geval was met de route die op 22 januari in gebruik werd genomen en 3 dagen later dankzij de tussenkomst van de vice-eerste ministers L. Michel en L. Onkelinx werd geschrapt. Uit die cijfers blijkt eveneens dat het belangrijk is dat men pas een beslissing neemt nadat de effecten van de spreidingsmaatregelen van minister Anciaux zijn beoordeeld. Overeenkomstig die maatregelen zouden de landingen immers gedurende drie nachten per week op baan 02 plaatsvinden.

-* In de vijfhoek in het centrum van Brussel

-** Overdag worden gemiddeld een tiental zeer luidruchtige overvluchten geregistreerd.

-** ‘s Nachts worden boven het centrum van Brussel gemiddeld 4 overvluchten van meer dan 65 dB geregistreerd.

2. Derdenverzet, maar niet tegen de WGO-normen !

Ingevolge de arresten van het Hof van Beroep van 10 juni 2003 en 18 november 2003 heeft het Brussels Gewest beslist een derdenverzet aan te tekenen. Dankzij die procedure kan een derde die niet bij de rechtsvordering aanwezig was maar een belang kan doen gelden de rechter in kennis stellen van een aantal elementen die hem ertoe kunnen brengen zijn beslissing te herzien of te preciseren. De verschillende partijen hebben onlangs hun conclusies neergelegd.

Ik wil hierbij op een belangrijk element wijzen: noch de Belgische Staat, noch BIAC, noch BELGOCONTROL maken van dit derdenverzet gebruik om de arresten van het Hof van Beroep en de hierin opgenomen verplichting om de WGO-normen in acht te nemen, aan te vechten. BIAC heeft nochtans meermaals verklaard dat het technisch onmogelijk is die WGO-normen na te leven. Er is dus een zekere dubbelzinnigheid: ofwel ontwikkelt men louter politieke argumenten om ons Gewest te verhinderen zijn bevoegdheden inzake geluidshinder uit te oefenen (aanpassing van het Brussels besluit aan de WGO-normen), ofwel is het technisch gezien echt niet mogelijk de WGO-normen te halen en is het onbegrijpelijk dat de Staat geen juridische stappen onderneemt om die verplichting in de arresten van het Hof van Beroep aan te vechten.

Dat is voor ons natuurlijk een aanmoediging om de aanpassing van het Brussels besluit betreffende de strijd tegen het vliegtuiglawaai voort te zetten en de normen te verscherpen volgens de criteria van de WGO. Hieraan wordt momenteel door het BIM gewerkt.

3. Wil BIAC het akkoord van Petit-Leez opblazen?

De exploitant van de luchthaven Brussel-Nationaal, BIAC, heeft op 5 januari 2004 een milieuvergunningsaanvraag ingediend bij de bevoegde overheid, nl. de bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant. Die heeft het dossier op 16 januari 2004 volledig verklaard. Het Brussels Gewest moest dit in de pers vernemen en wou natuurlijk de inhoud van de vergunningsaanvraag kennen. Het Gewest heeft daarom onmiddellijk officieel contact opgenomen met de Provincie Vlaams-Brabant, de Vlaamse Minister van Leefmilieu en de federale overheid, evenwel zonder enig resultaat… De provincie Vlaams-Brabant heeft geweigerd ons verzoek in te willigen en heeft ons doorverwezen naar de openbare onderzoeken die momenteel in vier gemeenten plaatsvinden (Zaventem, Steenokkerzeel, Machelen en Kortenberg). Wij hebben meerdere herinneringen gestuurd (waarvan een laatste aan Ludo Sannen op 4 februari) maar noch de Vlaamse regering, noch de federale Staat noch de BIAC waren bereid ons een kopie van de vergunningsaanvraag over te zenden. Dat is ronduit schandalig ! Te meer omdat men het officieel advies van het Brussels Gewest vraagt over de uitbreiding van de activiteiten van DHL in Brussel-Nationaal… Wij hebben uiteindelijk de aanvraag op totaal officieuze wijze weten te bemachtigen en begrijpen nu beter waarom men getracht heeft deze voor ons te verbergen….

Is de milieuvergunningsaanvraag van BIAC met het DHL-dossier verbonden? Om een correct antwoord op die vraag te kunnen geven, wil ik u voorlezen wat er in de vergunningsaanvraag van BIAC staat, en meer bepaald in rubriek G.3. van het aanvraagformulier waarin BIAC afwijkingen van de huidige exploitatievoorwaarden vraagt:

G. Vergunningen en meldingen
3. Afwijkingen
Werd door de inrichting een afwijking aan de algemene en/of sectorale milieuvoorwaarden aangevraagd?
Ja
In voorkomend geval, een afschrift van de beslissing over vermelde aanvraag bijvoegen als bijlage
Bijlage 15.

Bij het inkijken van die beduchte bijlage 15 bij de vergunningsaanvraag blijkt dat er een afwijking van twee beslissingen van Mevrouw Dua, de toenmalige Vlaamse Milieuminister, wordt gevraagd :

– een beslissing tot vaststelling van na te komen geluidsquota bij opstijgingen;

– een beslissing tot verwerping van een aanvraag die de BIAC in 2001 had ingediend om alle voorwaarden inzake nachtlawaai als opgelegd in artikel 2 van haar milieuvergunning afgeschaft te krijgen, meer bepaald de quota van 25.000 nachtbewegingen per jaar als opgelegd door de Bestendige Deputatie van de Provincie Vlaams-Brabant en als bevestigd door Minister Dua. Men wijze erop dat deze beperking tot 25.000 nachtbewegingen eveneens in het akkoord van 24 januari tussen de Staat en de Gewesten staat vermeld.

De BIAC vraagt dus een vernieuwing van haar milieuvergunning en een wijziging van de exploitatievoorwaarden voor lawaai, die haar via de vergunning worden opgelegd. De Provincie Vlaams-Brabant heeft de reikwijdte van deze vergunningsaanvraag bijzonder goed ontleed aangezien zij in haar brief aan de gemeenten die het openbaar onderzoek moeten organiseren, duidelijk vermeldt dat het om een vernieuwing EN wijzigingsaanvraag gaat.

Er worden dus openlijk pogingen gedaan om iedereen beet te nemen, maar Brussel zal zich niet laten doen. Enerzijds wordt tijdens een buitengewone ministerraad op een kasteel beslist zich te buigen over een mogelijke uitbreiding van de nachtelijke luchthavenactiviteiten van DHL in België en de site te kiezen (Zaventem? Bierset?) via een samenwerkingsakkoord dat begin september 2004 tussen de Staat en de betrokken Gewesten zal worden gesloten. Iedereen is er treffend van bewust dat een uitbreiding van de DHL-activiteiten in Zaventem natuurlijk voor gevolg heeft dat de bovengrens van 25.000 nachtbewegingen per jaar opgeheven dient. Anderzijds vraagt de BIAC, een overheidsmaatschappij, om een vernieuwing en wijziging van haar vergunning in de zin van een afschaffing van alle voorwaarden inzake nachtlawaai die haar via de milieuvergunning worden opgelegd. En die vergunning, die momenteel onderworpen is aan verschillende openbare onderzoeken die alle ten einde lopen tussen 26 en 29 februari, zal hoe dan ook voor de zomervakantie worden afgegeven! Als de BIAC via haar vernieuwde vergunning in mei verkrijgt hetgeen de ministerraad menens was aanstaande september met de Gewesten te beslechten, met name de uitbreiding van het aantal nachtvluchten te Brussel-Nationaal, dan wordt hier een stukje gespeeld dat puur bedrog kan worden genoemd ! De beslissing van Petit-Leez zou dan vanzelf door de BIAC worden tenietgedaan, terwijl het toch om een overheidsmaatschappij gaat met een vice-eerste minister die erop dient toe te zien. Ik kan mij moeilijk voorstellen dat de federale Regering hiervan weet had en haar eigen beslissingen zou tenietdoen.

Ruime raadpleging van de Brusselse bevolking

Daartegen kunnen wij niet zomaar bij de pakken blijven zitten. Dus beslissen wij:

-# een ambtelijk schrijven naar de leden van het Kernkabinet te richten om hen in kennis te stellen van deze surrealistische toestanden en van het standpunt van het Brussels Gewest;
-# een advocaat aan te stellen met het doel de belangen van het Gewest in het kader van deze nieuwe milieuvegunningsaanvraag te verdedigen;
-# de BIAC te vragen haar milieuvergunningsaanvraag uit te stellen zodat de federale en gewestregeringen, overeenkomstig hun akkoord, de zaak DHL in alle gemoedsrust en binnen de toegemeten termijn kunnen afhandelen;
-# binnen de wettelijke termijn van het openbaar onderzoek (tussen 29 en 29 februari) de officiële opmerkingen van het Brussels Gewest in het kader van deze vergunningsaanvraag door te geven;
-# tegen het einde van deze week een volledig afschrift van het dossier naar de gemeenten te sturen (Oudergem, Ganshoren, Jette, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Lambrechts-Woluwe, Evere, Schaarbeek en de Stad Brussel) en de burgemeesters te vragen een openbaar onderzoek bis uit te voeren zodat ook alle geluidgehinderde Brusselaars in staat worden gesteld hun op- en aanmerkingen uit te brengen. Ook elke genoemde gemeente wordt om advies gevraagd. Al die adviezen en opmerkingen zullen door het Gewest worden ingezameld en aan de Vlaams-Brabantse overheid worden overgezonden. Ook al wordt dit openbaar onderzoek verricht zonder enige wettelijke verplichting, wat de afgifte van de toekomstige vergunning betreft, alle opmerkingen in verband hiermee zullen evenveel beweegredenen worden die in het kader van toekomstige rechtsvorderingen aangewend zullen worden indien de beslissingen in Petit-Leez teniet worden gedaan.